Birthplace of public health

Porthladd Lerpwl – man geni iechyd cyhoeddus

Sgwrs yn Gymraeg gan Dr D Ben Rees – gyda chyfieithiad opsiynol

Nos Wener, 18 Chwefror 2022, 7:00yh
Tyfodd Lerpwl yn gyflym yn ystod y Bedwaredd Ganrif ar Bymtheg, a daeth ei masnachwyr yn gyfoethog dros ben. Ond ochr arall y geiniog oedd tlodi, salwch, a marwolaeth i bobl gyffredin y porthladd a’r ymfudwyr oedd ar eu ffordd i America. Ar un adeg roedd can mil o bobl yn byw mewn ardal un filltir sgwâr, yn dibynnu ar ffynhonnau dwfn am eu dŵr: amgylchiadau perffaith ar gyfer y colera. Bu farw miloedd o bobl.

Mae Dr D Ben Rees, Gweinidog Emeritws Capel Bethel, Lerpwl, yn enwog yn y ddinas fel hanesydd lleol. Bydd e’n esbonio sut brwydrodd Lerpwl yn ôl gyda gwyddoniaeth, hylendid, a dyfalbarhad. Daeth y gwelliant enfawr gan y ddinas yn amlwg yn ystod pandemig colera olaf y ganrif, yn 1892. Yn y flwyddyn honno bu farw 8,600 o bobl yn Hamburg, ond yn Lerpwl, diolch i’r mesurau iechyd cyhoeddus, roedd dim ond pedwar o farwolaethau oherwydd y colera.

Cofrestu Cymraeg – Cwmulus

The port of Liverpool – the birthplace of public health
Talk in Welsh by Dr D Ben Rees – with optional simultaneous translation

Friday, 18 February 2022, 7:00pm
Liverpool grew rapidly during the Nineteenth Century, and its merchants became very wealthy. But the other side of the coin was poverty, sickness, and death for the ordinary people and for emigrants on their way to America. At one period there were a hundred thousand people living in an area of one square mile, reliant on deep wells for their water: perfect conditions for cholera. Thousands of people died.

Dr D Ben Rees, the Minister Emeritus of Capel Bethel, Liverpool, is well-known in the city as a local historian. He will explain how Liverpool fought back with science, hygiene, and perseverance. The huge improvement by the city became evident during the last cholera pandemic of the century, in 1892. In that year 8,600 people died in Hamburg, but in Liverpool, thanks to the public health measures, there were only four deaths due to cholera.